Rozdział III Bogowie Greccy
Narodziny Bogów
Pierwszymi istotami na świecie, według wierzeń greckich nie byli bogowie lecz tytani. Ich władca Kronos lękał się, że któreś z jego dzieci, gdy dorośnie, odbierze mu władze. Dlatego połykał żywcem każde nowo narodzone dziecko. Jednakże szóste, Zeusa matka uratowała. Zamiast jego podała Kronoswi kamień zawinięty w pieluchy. Tytan nie zauważył tego sprytnego podstępu. Zeus wychował się w jaskini w ukryciu przed ojcem. Gdy dorósł udał się do Kronosa i podał mu napój, który spowodował, że tytan wypluł pozostałych bogów. Bogowie walczyli o władzę z tytanami i w końcu zwyciężyli. Oddali im jednak własne królestwo, pod warunkiem, że nigdy już nie będą próbowali odzyskać władzy. Od tej pory światem władali bogowie.
Bogom przewodzili trzej bracia: Zeus, Posejdon
i Hades. Każdy z braci rządził swoim królestwem. Zeus władał królestwem nieba i
ziemi. Mieszkał w podniebnym pałacu na górze Olimp wraz z innymi bogami, którzy
stanowili jego dwór dlatego nazywano ich bogami olimpijskimi.
Posejdon władał królestwem wód: rzekami, jeziorami i morzami. Mieszkał w podwodnym pałacu a jego żoną była nimfa wodna Amfitryna. Był także bogiem koni, w księżycowe noce galopował ze swym orszakiem po falach wzbijając pianę na grzbietach fal.
Państwem Hadesa był świat podziemny, kraina zmarłych. Jego pałac był labiryntem podziemnych tuneli i jaskiń, a lud tego królestwa stanowiły duchy, demony i potwory.
Nieśmiertelność
Ziemski czas nie miał wpływu na bogów – 300 ziemskich lat mogło być dla boga jak mgnienie oka. Bogowie zawdzięczali swą moc jedzeniu ambrozji i piciu nektaru, pokarmu i napoju zapewniających nieśmiertelność. Ludzi nie zapraszano do trzech boskich królestw, bo mogli wykraść nektar i ambrozję i stać się nieśmiertelnymi, Zaledwie kilku wybranych śmiertelników, takich jak Orfeusz i Herakles, odważyło się zejść podziemia i zdołało wrócić, lecz żaden nie dotarł na Olimp ani do pomorskiego królestwa Posejdona.
Bogowie Olimpijscy
Zeus
był syn Kronosa i Rei. Był władcą bogów i ludzi, panem nieba i ziemi, praw i
obyczajów. Zeus miał moc tak wielką, że rządził piorunami i błyskawicami.
Pioruny te wykuwali dla niego cyklopi – kowale pracujący pod kierunkiem
Hefajstosa pod wulkanem - Etna.
Hera była córką Kronosa i Rei, Była siostrą i małżonką
Zeusa, władała niebem i ludźmi opiekowała się kobietami i małżeństwami. Była
bardzo zazdrosna o swego niewiernego małżonka.
Atena córka Zeusa. Pewnego razu Zeus uskarżał się na ból głowy. Wezwany na pomoc Hefajstos rozciął mu głowę toporem. Z głowy wyskoczyła ubrana w pełną zbroję bogini Atena. Była najukochańszą córką Zeusa, który pozwalał jej czasami używać jego straszliwych błyskawic. Atena była boginią mądrości, roztropności i dobrej rady, sprawiedliwej wojny i pokoju.
Nigdy nie miała męża ani nie myślała o miłości, nie miała na to czasu. Wynalazła wiele pożytecznych rzeczy. Była tez patronką uczonych i filozofów.
Apollo był synem Zeusa i Latony. Urodził się na
świętej wyspie Delos, pod drzewem palmowym. Był bliźniaczym bratem Artemidy.
Apollo był bogiem wszystkich sztuk pięknych a przez to zwierzchnikiem wszystkich
muz. Był także bogiem zdrowia i choroby, wróżb i wyroczni. Jego wyrocznią była
słynnym świętym kręgiem w Delfach. Apollo był najpiękniejszym z bogów, zachował
dar wiecznej młodości. Był mistrzem w grze
na cytrze.
Artemida była córką Zeusa i Latony. Podobnie jak jej brat bliźniak Apollo urodziła się na cykladzkiej wyspie Delos. Była równie piękna jak Apollo. Artemida była boginią łowów, władczynią lasów i dzikich zwierząt. Była także opiekunką młodzieży i żeglarzy. Artemida była także boginią Księżyca. Ludy Pelopnezu czciły ją jako boginię płodności i śmierci.
Hermes był synem Zeusa i Mai. Już jako niemowlę ukradł swemu bratu
Apollinowi stado bydła. Udobruchał go dopiero podarunkiem - lutnią ze skorupy
żółwia. Ucieszony tym Apollo dał mu laskę z leszczyny posiadającą cudowną moc
godzenia nieprzyjaciół. Od tego czasu Hermes stał się posłańcem bogów. Był także
opiekunem podróżnych, kupców, mówców i złodziei. To także on odprowadzał dusze
zmarłych do Hadesu. Uważany był za wynalazcę hubki i krzesiwa, lutni i fletni
Pana.
Hefajstos był synem Zeusa i Hery. Urodził się kulawy i jako dziecko został porzucony przez matkę. Zaopiekowali się nim Cyklopi i nauczyli sztuki kowalskiej. Był jednym z najpracowitszych bogów. Odpoczynek nie był mu wcale potrzebny. Mieszkał na wyspie Lemnos lub we wnętrzu wulkanu Etny. Wraz ze swoimi wiernymi cyklopami wykuwał straszliwe błyskawice dla Zeusa. Hefajstos był bogiem ognia, sztuki kowalskiej i złotniczej. W nagrodę za jego pracowitość Zeus dał mu za żonę najpiękniejszą z bogiń Afrodytę. Ich małżeństwo nie było szczęśliwe.
Afrodyta nie miała ani ojca ani matki. Wyłoniła się z
piany morskiej przy brzegu wyspy Cypr. Była boginią młodości, piękna i miłości.
Opiekowała się żeglarzami. Była tak piękna, że wszystkie boginie zazdrościły jej
urody. Ukochanym Afrodyty był Adonis, piękny myśliwy. Adonis zmarł, rozszarpany
przez dziki. Afrodyta uprosiła Zeusa aby przywrócił Adonisa do krainy żywych.
Zeus uczynił to pod warunkiem, że Adonis sześć miesięcy będzie spędzał w Hadesie
a drugie sześć na Olimpie.
Eros był synem Artemidy i Aresa. Uważany był za
najmłodszego boga, urwisa i łobuza. Był bogiem miłości, chodził z małym łukiem i
kołczanem pełnym strzał. Strzałami miłości przeszywał serca zakochanych, potrafił
tez strzelać strzałami nienawiści.
Demeter była boginią ziemską. Jej imię znaczy; gleba – matka. Uważana była za boginię płodów rolnych i urodzaju. Była matką Persefony. Pewnego razu bóg Hades porwał Persefonę do królestwa zmarłych. Zrozpaczona matka tułała się długo po ziemi w poszukiwaniu córki aż dowiedziała się o jej smutnym losie. Demeter zasmuciła się a ziemia stała się nieurodzajna i jałowa. Bogowie uprosili Hadesa aby zwrócił córkę matce. Na osiem miesięcy Persefona wracała na Ziemię, która wtedy bujnie rozkwitała zaś w pozostałe miesiące pod nieobecność Persefony robiła się jałowa.
Muzy
Muzy były córkami Zeusa i Mnemosyne. Było ich dziewięć. Mieszkały na szczytach gór Helikonie i Parnasie. Każda z nich opiekowała inną dziedziną sztuki;
Kaliope – pieśnią bohaterską (trzymała w ręku rylec i tabliczkę do pisania),
Erato – pieśnią miłosną (gra na małej cytrze),
Klio – historią (trzymała w dłoni zwój pergaminu),
Euterpe – liryką (grała na flecie),
Taleja – komedią (trzyma w ręku maskę komiczną),
Melpomena - tragedią (trzyma w ręku maskę tragiczną),
Terpsychora – tańcem (trzyma wielką lirę),
Urania – astronomią (dźwiga w ręku globus astralny),
Polihymnia – hymnami i pieśnią pobożną (chodziła ukryta w głębokiej zasłonie).
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Erato | Polymnia | Melpomena | Urania |
Hestia była najstarszą córką Kronosa i Rei.
Opiekowała się ogniskiem domowym, była symbolem każdego domu. Poświęcone jej
ognisko znajdowało się w centralnym punkcie domu. Gdy wysyłano kolonistów w
daleką podróż wręczano im pochodnię zapaloną w ognisku poświęconym Hestii aby ci
sami bogowie czuwali nad nimi.
Dionizos był synem Zeusa i Semele. Został małżonkiem Ariadny. Był bogiem wina i odradzajacej się natury. Dionizos jako pierwszy bóg żył na ziemi, uczył ludzi jak sadzić i uprawiać winorośl aby potem otrzymać z niej wino.
Asklepios był synem Apollina i Koronis. Został bogiem sztuki lekarskiej, której nauczył się od centaura Chirona. Pogłębiając swe praktyki zaczął wskrzeszać zmarłych. Rozgniewany Zeus zabił go piorunem, bo obawiał się skutków jego poczynań.
Królestwo Morza i Królestwo Podziemi
Posejdon był synem Kronosa i Rei. Był bogiem wszelkich wód i istot
wodnych, wysp i trzęsień ziemi. Był też bogiem koni, w księżycowe noce galopował
po niebie. Mieszkał na dnie morza egejskiego w pięknym, podwodnym pałacu wraz z
żoną nimfą wodną Amfitryną.
Amfitryna była córką boga wodnego Okeanosa. Piękna nimfa wodna
była wybranką serca Posejdona. Amfitryna miała wspaniały dwór, większy nawet od
dworu Hery.
Hades był synem Kronosa i Rei. Uważany był za boga posępnego i strasznego ale sprawiedliwego. Rządził duszami zmarłych wraz z żoną Persefoną. Był bogiem świata podziemnego i dwóch państw zmarłych: Tartaru – świata złoczyńców i Pól Elizejskich – świata ludzi prawych. Jego imię oznaczało – niewidzialny.