Wiosną 2001 roku kol. J. Karpińska oraz J. Zeman-Czajkowska ukończyły szkolenie „Szkoła Promująca Zdrowie-bazą dla systemowej profilaktyki”. Po ukończenym szkoleniu jako szkolni koordynatorzy ds. promocji zdrowia przeprowadziłyśmy tzw, diagnoze środowiska szkolnego. Diagnoza ta pozwoliła nam rozpocząć proces tworzenia „Szkoły Promującej Zdrowie” w PG 1 w Opolu.
Rozpoczynając tę pracę zapytaliśmy uczniów (poprzez wypełnienie ankiety) o sprawy dotyczące ich zdrowia, samopoczucia i stylu życia. Narzędziem badawczym do przeprowadzenia diagnozy była wystandaryzowana ankieta przetestowana  przez szkoły uczestniczące w ogólnopolskim projekcie  „SzPZ”. Ankieta miała charakter anonimowy, każdy z uczniów miał możliwość udzielenia szczerej, otwartej odpowiedzi bez dokonywania jej oceny. Wyniki ankiety pozwoliły poznać problemy i potrzeby uczniów naszej szkoły, aby wspólnie próbować je rozwiązywać w przyszłości.

 DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO

Publicznego Gimnazjum Nr 1 w Opolu

 

I. Cel diagnozy

Zebranie danych dotyczących:

a) społeczności szkolnej (uczniów i pracowników szkoły):
-  zdrowy styl odżywiania
-  higiena osobista i higiena otoczenia
-  ruch  w  życiu  człowieka
-  życie bez nałogu
-  zachowania zdrowotne

b) środowiska fizycznego szkoły

Dane te zostaną wykorzystane do sporządzenia listy problemów do rozwiązania i zebrane ponownie po 3 – 5 latach w celu ewaluacji wyników działań.

 II. okres diagnozy wstępnej

 a) badane osoby
-  wszyscy pracownicy
-  uczniowie losowo wybranych klas
    ( 8 klas I: a, b, c, d, g, l, ł, m,)
    ( 8 klas II: b, c, f, h, l, ł, o, n,)

b) narzędzia i metody:
-  ankieta dla uczniów

III. Organizacja

 1. Zaplanowanie diagnozy w szkole:
- sporządzenie planu diagnozy
- przygotowanie ankiet i materiałów
 2. Przeprowadzenie diagnozy i analiza wyników:
- przeprowadzenie badań ankietowych i zestawienie uzyskanych wyników

3. Ustalenie na podstawie wyników diagnozy, listy problemów wymagających rozwiązania.

4. Przedstawienie wyników diagnozy całej społeczności szkolnej

ZAKRES DIAGNOZY WSTĘPNEJ
I. RODZAJ ZBIERANYCH DANYCH I UZASADNIENIE ICH WYBORU

1. Zdrowy styl odżywiania się:
poprawa nawyków żywieniowych wszystkich członków społeczności szkolnej

2. Higiena osobista i higiena otoczenia:
-  ustalenie, czy uczniowie przestrzegają zasad higieny osobistej
-  poprawa warunków higieniczno – sanitarnych szkoły i higieny procesu nauczania

3. Ruch w życiu człowieka:
- ustalenie, jak często w czasie wolnym uczniowie wykonują ćwiczenia fizyczne wymagające dużego wysiłku oraz ile godzin spędzają przed telewizorem i video

4. Życie bez nałogu: sprawdzenie czy wśród nas są osoby:
- palące nałogowo
- pijące alkohol
- używające środków odurzających

5. Zachowanie zdrowotne:
- uświadomienie pracownikom szkoły jak ważna jest troska o własne zdrowie

II. PRZEPROWADZENIE DIAGNOZY I ANALIZA WYNIKÓW

1. Diagnozą stanu wyjściowego objęto populację 320 uczniów, to jest 38% społeczności szkolnej. Wśród 320 badanych uczniów było 154 chłopców i 162 dziewczyny. Ankieta została przeprowadzona w 16 wybranych klasach tj.

-  1a, b, c, d, g, l, ł, m,

-  2 b, c, f, h, l, ł, o, n,

2. Analiza wyników

2.1. Rodzaj zbieranych danych:

2.1.1. Zdrowy  styl  odżywiania:

-  48% uczniów naszej szkoły, je owoce częściej niż jeden raz dziennie, natomiast 0,9% nie jada owoców w ogóle

-  30,8% uczniów jada surowe warzywa raz w tygodniu lub rzadziej, natomiast 7,6% nie jada ich nigdy

-  29,3% uczniów rzadko jada ciemne pieczywo, natomiast 9,5% nie jada go nigdy

-  41,5% uczniów częściej niż raz dziennie pije produkty mleczne, natomiast 1,2% nie pije ich nigdy

-  44,6% uczniów częściej niż raz dziennie konsumuje słodycze, natomiast 2% uczniów nie je ich nigdy

-  73% uczniów spożywa śniadanie w domu przed wyjściem do szkoły

-  67% uczniów jada w szkole drugie śniadanie lub obiad

-  40% czasem lub często odczuwa pragnienie

Analizując powyższe dane można stwierdzić, że uczniowie naszej szkoły w większości przypadków wynieśli z domu prawidłowe nawyki żywieniowe.

 

2.1.2. Higiena osobista i higiena otoczenia:

- 78,5% uczniów częściej niż jeden raz dziennie myje zęby i dba o higienę osobistą, natomiast 5 osób wśród ankietowanych (tj. 1,6%) rzadziej niż jeden raz w tygodniu dba o higienę jamy ustnej.

A zatem można stwierdzić, iż zdecydowana większość uczniów przestrzega zasad higieny.

 

2.1.3. Ruch w życiu człowieka:

- 36,3% uczniów codziennie w czasie wolnym wykonuje ćwiczenia fizyczne o  dużym natężeniu (czują zmęczenie, brak tchu i pocą się), z czego 56% stanowią chłopcy a 44% dziewczęta, natomiast 17% uczniów nigdy nie wykonuje takich ćwiczeń

- 26% uczniów wykonuje ćwiczenia fizyczne o dużym natężeniu w ilości 2 – 3 godzin w tygodniu. Taka sama liczba uczniów wykonuje ćwiczenia fizyczne w ilości 7 godz. Tygodniowo

- 45% tj. prawie połowa ankietowanych ogląda TV i video 2 – 3 godziny dziennie

- 2% ogląda TV i video ponad 4 godziny dziennie

- 1,5% w ogóle nie ogląda TV i video

Analizując te dane można stwierdzić, iż ponad  1/3 uczniów spędza czas wolny na zajęciach ruchowych a jednocześnie prawie połowa ankietowanych 2 do 3 godzin dziennie przebywa przed telewizorem.

 

2.1.4. Życie bez nałogu:

- 51% uczniów stwierdziło, iż nie paliło nigdy tytoniu,  49% uczniów sięgnęło przynajmniej po jednego papierosa, a  z   tego 15% pali codziennie

- 87% uczniów stwierdziło, iż nie próbowało napojów alkoholowych i nigdy nie było pijane, a 13 % odpowiedziało pozytywnie, z czego 18,8% przyznało się, że przynajmniej jeden raz czuło, że jest pijanym

- 9,5% uczniów przyznających się do spożywania napojów alkoholowych stwierdziło, że popija go codziennie, natomiast 61,3% pije alkohol rzadziej niż raz w miesiącu

- 89% uczniów w ostatnich 3 miesiącach nie używało żadnych środków uzależniających, natomiast z pozostałych 11% prawie połowa odpowiedziała, iż sięgnęła po w/w środki trzy lub więcej razy

Z powyższych danych wynika, iż 50% ankietowanych stanowią osoby niepalące, 87% uczniów nie sięgało po napoje alkoholowe, a 89% uczniów w ostatnich 3 miesiącach nie używało żadnych środków odurzających.

 

2.1.5. Zachowania zdrowotne:

- 55% uczniów stwierdziło, że jest zdrowym

- 36,5% uczniów w ciągu ostatnich 6 miesięcy rzadko lub nigdy nie odczuwało dolegliwości bólowych różnego pochodzenia, a 14% odczuwało te dolegliwości prawie codziennie

- 29% uczniów zawsze wierzy w siebie, swoje siły i możliwości

- 37% uczniów często wierzy w siebie, a 1,2% nie wierzy w siebie nigdy

- 57% ankietowanych stwierdziło, że jest zadowolone ze swojego życia, 25% jest bardzo zadowolonych, a 5% nie jest zadowolonych ze swojego życia

Analizując zachowania zdrowotne uczniów zauważamy, że połowa ankietowanych uważa się za osoby zdrowe, 1/3 rzadko odczuwa dolegliwości, 3/4 uczniów zawsze lub często wierzy w siebie, swoje możliwości, a ponad 3/4 ankietowanych jest zadowolonych ze swojego obecnego życia. Niewielki odsetek nigdy nie wierzy w siebie i równocześnie nie jest zadowolonym ze swojego życia.

 

LISTA PROBLEMÓW:

1. Wprowadzić edukację antynikotynową w społeczności szkolnej (uczniowie, nauczyciele) i wśród rodziców.

2. Zwiększyć aktywność ruchową uczniów i nauczycieli oraz szerzyć wiedzę o zdrowiu.

3. Dążyć do powiększenia wiary we własne siły i zadowolenia ze swojego obecnego życia.

  

Ankietę i diagnozę stanu wyjściowego  PG  Nr 1 w Opolu opracowały liderki promocji zdrowia:

 

mgr Jolanta Zeman – Czajkowska; mgr Joanna Karpińska